Nước mắm truyền thống Hải Hương tiếp tục vươn xa

KHỞI ĐẦU GIAN KHÓ

45 năm trước, giữa cảnh nghèo khó và bốn đứa con nhỏ nheo nhóc, vợ chồng bà Đường Thị Thảo và ông Trần Phong, ngụ TP. Rạch Giá (Kiên Giang) chọn nghề làm nước mắm để mưu sinh. Không kinh nghiệm, không công nghệ, chỉ có lòng quyết tâm, họ bắt đầu từ con số 0. Thùng nước mắm đầu tiên thất bại nhưng không khiến vợ chồng nản chí. Bà Thảo đi học hỏi khắp nơi, ghi chép tỉ mỉ, mày mò từng công đoạn ủ chượp.

Dần dà, bí quyết gia truyền hình thành. Nước mắm thơm ngon, đậm đà, được người dân tin dùng, vượt khỏi Rạch Giá để đến tận Cần Thơ, Sóc Trăng. Giai đoạn ấy, bà Thảo một mình mang theo can nước mắm, bắt xe đò đi giao từng chai cho tiệm tạp hóa, có lúc phải ở lại chờ hôm sau quay lại thu tiền. Bà Thảo nói: “Khách yêu cầu thế nào tôi cũng chiều. Tận tình với người tathì người ta thương mình lại”.

Vợ chồng ông Trần Phong kiểm tra nước mắm sau thời gian ủ chượp.

Tên hiệu Hải Hương tức là “mùi thơm của biển” được bà Thảo đặt với ước mong đưa đặc sản xứ biển Kiên Giang lan tỏa khắp nơi. Khi thương hiệu đã có vị trí, vợ chồng bà giao lại cơ ngơi cho cô con gái Trần Tú Hồng, người phụ ba mẹ từ khi còn chưa tốt nghiệp trung học phổ thông.

Năm 2000, chị Hồng chính thức tiếp quản doanh nghiệp. Những năm đầu thế kỷ 21, kinh tế biến động, hoạt động sản xuất giảm mạnh, có lúc xưởng không đạt 50% công suất. Nhưng với tinh thần không lùi bước, chị Hồng không chỉ giữ lửa cho xưởng mắm gia đình mà còn đưa Hải Hương vào giai đoạn phát triển mới.

Chị mạnh dạn kết nối với giới khoa học, năm 2011 bắt tay cùng Trường Đại học An Giang nghiên cứu đề tài nâng cao chất lượng nước mắm cá cơm trong bối cảnh nguồn cá cơm nguyên liệu đang ngày càng khan hiếm. Gần một năm nghiên cứu đã cho kết quả vượt mong đợi. Quy trình ủ chượp được cải tiến giúp tiết kiệm chi phí, đồng thời nâng cao độ đạm, giữ nguyên hương vị truyền thống.

TRUYỀN THỐNG KẾT HỢP CÔNG NGHỆ 

Ngày nay, nước mắm Hải Hương sở hữu 50 bồn ủ chượp, sản lượng đạt 500 tấn/năm, mở rộng thị phần đến TP. Hồ Chí Minh, An Giang và các tỉnh lân cận. Doanh nghiệp liên kết với các đội tàu đánh bắt cá cơm tại vùng biển Phú Quốc, cho ủ chượp cá ngay trên tàu để giữ độ tươi tuyệt đối.

Chị Trần Tú Hồng tại quầy trưng bày nước mắm truyền thống của gia đình.

Điểm đặc biệt của nước mắm Hải Hương là không chất bảo quản, chỉ gồm cá cơm tươi và muối, ủ tối thiểu 12 tháng. Để có 1 lít nước mắm nhỉ chuẩn đạm, cần tới 5kg cá cơm sọc phấn - loại cá chỉ xuất hiện rộ từ tháng 8 đến tháng 10 âm lịch. Đây là lúc cá ăn no, thịt chắc, cho ra nước mắm có hương vị đậm đà và độ đạm cao nhất.

Chị Hồng cho biết: “Khách hàng giờ rất tinh tường, đòi hỏi cao. Cũng nhờ vậy mà chúng tôi phải không ngừng tự nâng chuẩn, từ nguồn nguyên liệu đến bao bì, từ vị mắm đến cách phục vụ”.

Từ một thùng nước mắm không bán được đến thương hiệu được tin dùng suốt hơn bốn thập kỷ, nước mắm Hải Hương là minh chứng sống động cho sức sống bền bỉ của đặc sản truyền thống khi biết kết hợp giữa kinh nghiệm và đổi mới. Và trong từng chai mắm với slogan “Người bạn tận tâm” là cả một hành trình giữ gìn hương vị biển quê, chan chứa nghĩa tình và khát vọng vươn xa.

Giữa thời đại số hóa, khi những cú chạm màn hình có thể quyết định số phận của một thương hiệu, chị Trần Tú Hồng mạnh dạn đưa nước mắm gia truyền hơn 45 năm tuổi “lên sóng” bằng chính đôi tay và óc sáng tạo của mình.

Từ một người phụ nữ gắn bó với thùng ủ, nắng gió và mùi cá cơm lên men, chị Hồng giờ đây trở thành “CEO” đúng nghĩa khi vừa livestream bán hàng, vừa kể những câu chuyện cảm động về nghề làm mắm. Chị không ngại học thêm các khóa quản trị, quay phim, dựng clip, rồi từng ngày, từng ngày đưa hình ảnh từng giọt nước mắm sóng sánh là kết tinh của biển cả và bao tâm huyết đến gần hơn với người tiêu dùng cả nước qua Facebook, TikTok và YouTube.

“Không ai hiểu nước mắm truyền thống bằng người làm ra nó. Nếu mình không kể câu chuyện đó, ai sẽ làm?”, chị Hồng nói trong một buổi livestream thu hút hàng chục ngàn lượt xem. Từng thước phim chị quay, từ cảnh kéo cá tươi trên tàu vào bể, đến quá trình ủ chượp theo phương pháp cha ông không chỉ là quảng bá, mà là một bản sắc, một thông điệp văn hóa về nghề làm mắm xứ biển.

Nước mắm Hải Hương nhờ đó không còn là sản phẩm lặng lẽ nơi đầu chợ cuối sông mà trở thành thương hiệu truyền thống đang hồi sinh mạnh mẽ trên nền tảng số. Câu chuyện của chị Hồng là minh chứng sống động cho tinh thần dám thay đổi, dám bước ra khỏi lối mòn để giữ gìn và lan tỏa giá trị bản địa trong thời đại 4.0.

Bài và ảnh: AN LÂM