Ngư phủ khan hiếm, tàu cá nằm bờ

28/02/2025 10:39

(KGO) - Thiếu lao động nghề biển khiến nhiều tàu cá phải nằm bờ, ảnh hưởng lớn đến hoạt động đánh bắt. Ngư trường cạn kiệt, thu nhập thấp khiến ngư phủ bỏ nghề, trong khi chủ tàu chật vật tìm người, thậm chí ứng trước tiền nhưng vẫn gặp tình trạng lao động bỏ trốn…

CHỦ TÀU CHẬT VẬT TÌM LAO ĐỘNG

Từ đầu năm 2025 đến nay, tình trạng thiếu lao động trong nghề biển diễn ra gay gắt, khiến nhiều chủ tàu cá ở Kiên Giang dù tìm đủ cách thuê mướn nhưng vẫn không có người, buộc phải neo đậu tàu tại bến.

Chị Nguyễn Thị Kim Hon, ngụ phường Vĩnh Thanh, TP. Rạch Giá, cho biết trong số 6 cặp tàu đánh bắt xa bờ của gia đình, từ sau Tết Nguyên đán đến nay, chị chỉ có thể cho xuất bến 2 cặp, còn 4 cặp tàu đành nằm bờ vì thiếu người lao động. Để vận hành một cặp tàu cần từ 18 - 20 lao động, bao gồm cả thuyền trưởng.

Thuyền trưởng tàu cá khai báo danh sách thuyền viên để làm thủ tục xuất bến tại Trạm Kiểm soát biên phòng Kênh Dài.

"Tôi đã liên hệ khắp nơi, nhờ cả cò lao động giới thiệu nhưng vẫn không đủ số lượng. Trước đây, khi làm ăn hiệu quả, sau mỗi chuyến biển, ngư phủ được chia tiền lời nên họ chủ động tìm chủ tàu để xin việc. Còn bây giờ thì ngược lại, chủ tàu rất chật vật để tìm đủ người cho mỗi chuyến ra khơi," chị Hon chia sẻ.

Theo nhiều chủ tàu, những năm gần đây, nguồn lợi thủy sản ngày càng cạn kiệt, số lượng tàu cá trong tỉnh lại quá nhiều, dẫn đến hiệu quả khai thác không cao. Chủ tàu không có lãi, ngư phủ chỉ nhận được công từ 250.000 - 300.000 đồng/ngày. Với mức thu nhập này, nhiều lao động lựa chọn tìm việc khác thay vì bám biển, vì đi biển không chỉ cực nhọc mà còn xa gia đình.

NGƯ PHỦ ỨNG TIỀN RỒI BỎ TRỐN

Thực tế cho thấy số lượng lao động đi biển ngày càng giảm so với 5 - 10 năm trước. Để giữ chân lao động, nhiều chủ tàu buộc phải ứng trước tiền cho ngư phủ. Tuy nhiên, tình trạng lao động nhận tiền rồi bỏ trốn hoặc chuyển sang làm cho tàu khác ngày càng phổ biến.

Anh Nguyễn Minh Lành, thuyền trưởng tàu cá KG91606TS, cho biết: "Trong lúc tôi làm thủ tục khai báo để chuẩn bị ra khơi, hai ngư phủ lén bỏ trốn lúc nào không hay. Trước đó, chủ tàu đã ứng cho họ 7 triệu đồng/người. Tiền mất mà không có người đi biển, tôi buộc phải gọi điện cho chủ tàu tìm người thay thế để kịp chuyến khơi xa".

Tàu cá neo đậu trước Trạm Kiểm soát biên phòng Kênh Dài (An Biên) để làm thủ tục xuất bến.

Tình trạng này xảy ra nhiều nhất vào mùa đánh bắt cao điểm, khi lượng tàu cần ra khơi lớn nhưng nguồn lao động lại khan hiếm. Ông Nguyễn Văn Tài, chủ tàu cá ở xã Bình An, huyện Châu Thành, than thở: "Mặc dù giữa chủ tàu và ngư phủ có ký kết hợp đồng lao động, nhưng khi xảy ra việc ứng tiền rồi bỏ trốn, rất khó tìm và lấy lại tiền. Vì thế, nhiều chủ tàu chỉ dám thuê lao động là người quen biết, tránh thuê qua cò môi giới để hạn chế rủi ro".

KIẾN NGHỊ GIẢI PHÁP THÁO GỠ

Theo ông Trương Văn Ngữ - Chủ tịch Hội Nghề cá TP. Rạch Giá, ngành khai thác thủy sản đang đối mặt với nhiều khó khăn, nguồn thu nhập không đủ hấp dẫn nên lao động không còn mặn mà với nghề biển.

Hội Nghề cá TP. Rạch Giá kiến nghị UBND tỉnh Kiên Giang sớm ban hành các chính sách hỗ trợ ngư dân chuyển đổi nghề nhằm đảm bảo sinh kế và đời sống. Đồng thời, các ngân hàng cần xem xét cơ cấu lại các khoản vay, giãn nợ, khoanh nợ, giảm lãi suất để giúp chủ tàu có nguồn tài chính duy trì hoạt động đánh bắt.

Ngoài ra, hội cũng đề xuất UBND tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong việc thuê lao động đi biển. Đặc biệt, cần có biện pháp giải quyết tranh chấp giữa chủ tàu và thuyền viên, ngăn chặn tình trạng lao động nhận tiền rồi bỏ trốn, giúp ổn định hoạt động khai thác hải sản trên địa bàn.

Bài và ảnh: THÙY TRANG