Kiên Giang chủ động ứng phó với hạn, mặn

Giám đốc Đài Khí tượng Thủy văn Kiên Giang Lê Xuân Hiền cho biết mùa khô năm nay tình hình mặn xâm nhập không quá gay gắt, nhưng vẫn ở mức cao hơn trung bình nhiều năm, độ mặn cao nhất vào cuối tháng 2 đến tháng 4. Từ đầu tháng 1-2025, mặn bắt đầu có xu hướng xâm nhập sâu vào nội đồng theo kỳ triều cường. 

VẬN HÀNH HIỆU QUẢ CÔNG TRÌNH THỦY LỢI 

Để đảm bảo nguồn nước cho sản xuất và sinh hoạt của người dân, Kiên Giang đề ra phương án chống hạn từ sớm. Các công trình thủy lợi được vận hành linh hoạt, giúp kiểm soát mặn hiệu quả. Trong các đợt triều cường tháng 1 và 2-2025, Chi cục Thủy lợi tỉnh phối hợp Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên Khai thác thủy lợi miền Nam vận hành đóng cống Cái Lớn, Cái Bé tổng cộng 4 lần. 

Cống âu thuyền vàm Bà Lịch (Châu Thành) vận hành kiểm soát mặn.

Theo ông Lê Tường Minh - Phó Giám đốc Chi nhánh đồng bằng sông Cửu Long Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên khai thác thủy lợi miền Nam, so với mùa khô năm 2023-2024, tình hình mặn xâm nhập năm nay không quá gay gắt. Tuy nhiên, đơn vị không chủ quan, hàng ngày phân công cán bộ kỹ thuật trực 24/24 giờ kiểm tra số liệu tại các trạm quan trắc.

“Khi độ mặn tại điểm quan trắc cầu Cái Tư trên sông Cái Lớn, điểm Trâm Bầu trên sông Cái Bé vượt ngưỡng 1g/lít thì tiến hành đóng cống Cái Lớn và Cái Bé, đảm bảo nguồn nước cho các vùng sản xuất của các địa phương hưởng lợi từ hệ thống thủy lợi Cái Lớn, Cái Bé như Gò Quao, Châu Thành, Giồng Riềng không bị mặn xâm nhập”, ông Minh nói.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Kiên Giang Lê Hữu Toàn cho biết cùng với hệ thống thủy lợi Cái Lớn - Cái Bé, các hệ thống thủy lợi thuộc tỉnh quản lý như cống âu thuyền vàm Bà Lịch, hệ thống cống vùng tứ giác Long Xuyên, hệ thống cống Ô Môn - Xà No, hệ thống cống U Minh Thượng, An Biên, An Minh được vận hành linh hoạt, giúp tỉnh kiểm soát nguồn nước, phục vụ tốt cho sản xuất, đảm bảo ổn định tình hình cấp nước sinh hoạt cho người dân xuyên suốt mùa khô; hạn chế thấp nhất thiệt hại sản xuất của người dân. Đến nay, Kiên Giang chưa ghi nhận thiệt hại lớn về sản xuất do hạn, mặn gây ra, nguồn nước cấp cho các nhà máy nước vẫn ổn định.

Ông Danh Hồng Hà, ngụ ấp Hòa An, xã Thủy Liễu (Gò Quao) nói: “Nhờ có hệ thống cống khép kín giúp ngăn mặn, giữ ngọt hiệu quả nên nông dân sản xuất rất thuận lợi, lúa vụ đông xuân 2024-2025 trúng mùa, năng suất đạt 8 tấn/ha”.

KHÔNG LƠ LÀ, CHỦ QUAN 

Theo dự báo của Đài Khí tượng Thủy văn Kiên Giang, tháng 3 và tháng 4-2025 là thời kỳ cao điểm mặn xâm nhập mùa khô 2024-2025, mặn xâm nhập mạnh vào các kỳ triều cường ngày 4 đến 7-3, ngày 21 đến 24-3, ngày 31-3 đến 3-4, ngày 16 đến 19-4 và ngày 28-4 đến 1-5. Tình hình khô hạn, thiếu nước, mặn xâm nhập có thể gây ảnh hưởng đến sản xuất của người dân, nhất là các khu vực vùng ảnh hưởng mặn như U Minh Thượng, An Biên, An Minh, Vĩnh Thuận…

Cống Cái Lớn kiểm soát triều cường và mặn xâm nhập.

Tại huyện U Minh Thượng, mực nước tại khu vực đê bao ngoài vùng đệm vẫn đang sụt giảm do tình trạng khô hạn, nhu cầu sử dụng nguồn nước phục vụ tưới tiêu, nuôi trồng thủy sản của người dân tăng cao, trong khi lượng nước bổ sung không có. Dự báo thời gian tới mực nước tiếp tục giảm nhanh, gia tăng nguy cơ sụt lún, sạt lở đất như mùa khô 2023-2024. 

Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Kiên Giang đã có buổi làm việc với UBND huyện U Minh Thượng để chủ động triển khai thực hiện phương án ứng phó với tình trạng sụt lún, sạt lở đất, hạn hán và mặn xâm nhập. Huyện U Minh Thượng khẩn trương rà soát, xác định những khu vực có nguy cơ sụt lún, họp dân để tuyên truyền các giải pháp phòng, chống hạn hán, mặn xâm nhập, khuyến cáo người dân sử dụng nước tiết kiệm trong sản xuất, tuân thủ lịch thời vụ. Người dân không nên tự ý đặt ống xi phông qua tuyến đê bao ngoài, khoan giếng lấy nước mặn phục vụ nuôi tôm.

Dự đoán nguồn nước ở kênh năm nay cạn sớm hơn mọi năm, rút kinh nghiệm việc thiếu hụt nước ngọt nên ông Võ Phấn Khởi, ngụ ấp Công Sự, xã An Minh Bắc (U Minh Thượng) tranh thủ cải tạo 15 công đất để thả nuôi tôm càng xanh sớm hơn 1 tháng so với trước đây. “Để đảm bảo nguồn nước sạch, thỉnh thoảng tôi xử lý nguồn nước nuôi và cho tôm càng xanh ăn thức ăn xen với lúa, chuối chín và dừa khô, với số lượng phù hợp. Tháng sau tôi dự kiến thu hoạch luôn tôm càng xanh. Lúc này nước kênh cạn hết tôi cũng không sợ”, ông Khởi cho biết.

Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Kiên Giang Lê Hữu Toàn, trước những diễn biến phức tạp, khó lường của hạn, mặn, các địa phương cần thường xuyên theo dõi chặt chẽ tình hình thời tiết, thủy văn, nguồn nước, mặn xâm nhập để chủ động triển khai thực hiện tốt các giải pháp ứng phó, tuyệt đối không chủ quan, lơ là. 

Bài và ảnh: THÙY TRANG