Khô Cô Nối, món quà nơi xứ đảo Tiên Hải

Gia đình ông Hoàng Tư Kim có một cơ sở nhỏ sản xuất khô cá biển các loại - một món ăn hàng ngày của người dân xứ đảo. Ngoài cái tên độc đáo, dễ gọi, dễ nhớ, sản phẩm khô Cô Nối của gia đình ông Kim còn có một câu chuyện về nguồn gốc, xuất xứ giúp khách thưởng thức sản phẩm khô hiểu thêm nét văn hóa của người bản địa.

HƯƠNG VỊ ĐẶC TRƯNG, HẤP DẪN

Gia đình ông Kim làm khô hơn 40 năm nay, đây là nghề gia truyền của vợ ông - bà Bùi Thị Nối. Mỗi loại khô đều có cách tẩm ướp và phơi khác nhau. Tùy từng loại cá được ngư dân trên đảo khai thác được, gia đình ông Kim chế biến thành các loại khô theo mùa trong năm.

Ông Hoàng Tư Kim (giữa) giới thiệu mẻ khô cá đỏ tiêu đường được phơi trước nhà với cán bộ xã Tiên Hải, TP. Hà Tiên.

Bị “bắt mắt” bởi những vỉ cá khô được xẻ khá đều tay, ướp tiêu, đường và xếp ngay ngắn đang phơi trước sân nhà ông Kim, dậy mùi thơm, chúng tôi dừng lại rất lâu để nghe ông Kim nói về quy trình để có được con khô thơm ngon hễ ăn là nhớ. Sau khi cá được ngư dân đánh bắt từ biển mang vào bờ, ông Kim đón mua cho được những mẻ cá tươi, mang về làm, rửa thật sạch qua nước rồi ướp với nước mắm do chính gia đình tự làm, sau đó đem phơi nắng.

Cái nắng vàng ươm, cái gió mang chút vị mặn của biển đã tạo cho con cá khô của vợ chồng ông Kim hương vị đậm đà rất riêng, hấp dẫn cả những người không thích ăn khô. Trong căn nhà nhỏ khá ngăn nắp, nhiều loại cá ngon đã được làm khô như cá thu, cá cơm đá, cá đuối, cá đỏ… Không có mùi khăm khẳm thường thấy ở những cơ sở sản xuất khô, thay vào đó là mùi thơm của thịt cá hòa quyện cùng vị cay nồng của hạt tiêu, vị mặn của nước mắm nơi đất đảo. Từ ướp mặn, ướp ớt hay tiêu, đường, vợ chồng ông Kim đều có bí quyết riêng để giữ được độ tươi của cá biển nhưng vẫn tạo hương vị hấp dẫn cho mỗi loại.

Ông Kim nói: “Để khô ngon, tôi chỉ chọn những ngày nắng gắt mới xẻ khô. Chỉ cần phơi dưới nắng gắt được 15 phút đầu là xem như đã giữ được chất lượng thịt cá. Ngoài ra, khâu làm sạch cá cực kỳ quan trọng quyết định chất lượng khô, khi rửa phải lấy hết chỉ máu trong cá thì khi phơi cá không có mùi tanh khiến ruồi nhặng bâu vào và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm”.

LÀM KHÔNG ĐỦ BÁN

Trước đây, cơ sở khô Cô Nối chỉ bán cho người dân trên quần đảo Hải Tặc làm thực phẩm dự trữ trong những ngày mưa, bão. Sau này, khách du lịch đến đảo mua khô về làm quà, sản phẩm khô Cô Nối đã dần chiếm được cảm tình của đông đảo khách hàng và có mặt ở nhiều nơi trong tỉnh.

Ông Hoàng Tư Kim gói khô cho khách.

Theo ông Hoàng Tư Kim, những năm trước, sản phẩm chủ yếu bán cho các đại lý, cửa hàng hay khách lẻ nay đã có doanh nghiệp đặt hàng để tặng cho nhân viên, làm quà trong các dịp lễ, tết. Hiện khô của gia đình ông làm ra vẫn không đủ bán, chỉ ưu tiên cho khách quen có đặt hàng trước vài tuần. Trung bình mỗi tháng cơ sở bán được khoảng 1 tấn, vào dịp tết nguyên đán bán gấp đôi. Một số doanh nghiệp lớn cũng đặt vấn đề đưa sản phẩm khô Cô Nối vào siêu thị.

Sau khi đã hoàn tất công việc đóng gói bao bì cho số lượng khô khá lớn để kịp tàu chuyển vào đất liền, ông Kim lại ôm đàn và hát tặng chúng tôi một bài hát. Chính tính cách hào sảng, vui vẻ, hiếu khách của ông và những người dân xứ biển đã tạo ấn tượng tốt cho du khách trong mỗi hành trình về với biển, đảo quê hương.

Bài và ảnh: BÍCH LINH