Giữ gìn nghề truyền thống làm mắm ruốc ở xã Bình An

Đến xã Bình An, huyện Kiên Lương, du khách không chỉ được tham quan nhiều danh lam, thắng cảnh nổi tiếng như Chùa Hang, Hòn Phụ Tử, núi Mo So… mà còn có cơ hội thưởng thức một số đặc sản địa phương, trong đó có mắm ruốc hang Cá Sấu.

Bà Châu Thị Mỹ Linh, chủ cơ sở mắm ruốc Bà Út kiểm tra chất lượng mắm ruốc đã ủ.

Mắm ruốc hang Cá Sấu chinh phục được nhiều khách hàng khó tính bởi vị mặn mòi, đậm đà và mùi thơm đặc trưng. Điểm khác biệt tạo nên thương hiệu cho mắm ruốc truyền thống không chỉ nằm ở bí quyết chế biến mà còn bắt đầu từ nguồn nguyên liệu.

So với nhiều nơi khác, mắm ruốc tại đây được làm từ những con ruốc tươi, do ngư dân đánh bắt quanh các vùng biển gần bờ ở Kiên Lương. Ruốc có kích cỡ nhỏ đều, vỏ mỏng, thịt ngọt, sạch, ít lẫn tạp chất như cát, sỏi. Ngay sau khi đánh bắt, ruốc được sơ chế, ướp muối trong ngày, tuyệt đối không để qua đêm nhằm giữ độ tươi và vị ngọt. Chính sự chọn lọc kỹ càng từ nguyên liệu đầu vào đã tạo nên hương vị mắm ruốc đậm đà, thơm nồng, khác biệt hẳn với các sản phẩm cùng loại trên thị trường.

Xóm làm mắm ruốc ở ấp Ba Núi, xã Bình An có gần 30 hộ gia đình theo nghề làm mắm ruốc. Đồng chí Danh Hùng - Bí thư Chi bộ, Trưởng ấp Ba Núi, xã Bình An cho biết: “Nghề làm mắm ruốc hơn 100 năm, ban đầu chỉ có vài hộ gia đình làm, dần dần càng có nhiều hộ theo nghề. Nghề làm mắm ruốc đã trở thành nghề chính mang lại nguồn thu nhập ổn định cho nhiều hộ gia đình, tạo việc làm cho hàng trăm người lao động địa phương, trong đó có nhiều phụ nữ lớn tuổi và người không có điều kiện làm việc xa nhà”.

Bà Châu Thị Muỗi, ngụ ấp Ba Núi, xã Bình An có gần 40 năm gắn bó với nghề đẩy ruốc, việc này giúp bà nuôi 2 con học thành tài. Bà Muỗi cho biết: “Nghề đẩy ruốc tuy vất vả, phụ thuộc vào thời tiết và con nước, nhưng lại cho thu nhập khá. Một buổi ra khơi, nếu trúng luồng có thể thu 300-400kg ruốc, bán cho các cơ sở làm mắm cũng mang về từ 3-4 triệu đồng/ngày, trừ hết chi phí, cũng đủ trang trải sinh hoạt và lo cho con ăn học”.

Khách hàng tìm hiểu sản phẩm mắm ruốc tại cơ sở mắm ruốc Bà Út, xã Bình An (Kiên Lương).

Nối nghiệp bà và mẹ, bà Châu Thị Mỹ Linh, chủ cơ sở mắm ruốc Bà Út, ấp Ba Núi, xã Bình An (Kiên Lương) đã có 40 năm kinh nghiệm trong việc chế biến mắm ruốc. Bà Linh nói: “Từ khi còn nhỏ, tôi đã được bà và mẹ chỉ cho cách trộn, ướp như thế nào để mắm vừa vị, không mặn cũng không nhạt, cách ủ để mắm được lên màu đẹp, dậy mùi thơm, hấp dẫn. Ban đầu chỉ làm mắm để dùng trong nhà, đem biếu tặng và bán ở các chợ nhỏ trong xã, huyện. Gần đây, mắm ruốc của gia đình được nhiều khách biết đến và tìm mua khi đến tham quan, du lịch. Khách ăn khen ngon nên ủng hộ ngày càng nhiều. Tôi mạnh dạn đầu tư máy xay, máy trộn, mở rộng sản xuất, thuê thêm gần 10 lao động để đáp ứng nhu cầu. Ước tính mỗi năm, cơ sở sản xuất từ 7-8 tấn mắm thành phẩm”.

Nghề làm mắm ruốc xã Bình An được UBND tỉnh công nhận là nghề truyền thống từ năm 2017. Để bảo tồn, giữ gìn nghề truyền thống không bị mai một, huyện Kiên Lương triển khai nhiều chính sách hỗ trợ các cơ sở sản xuất nâng cao chất lượng, cải tiến quy trình, đảm bảo vệ sinh, an toàn thực phẩm và xây dựng thương hiệu.

Huyện cũng tạo điều kiện để các cơ sở đăng ký nhãn hiệu, làm hồ sơ công nhận sản phẩm OCOP. Đến nay, đã có hai sản phẩm mắm ruốc đạt chuẩn OCOP 3 sao, được chọn làm sản phẩm đặc trưng của địa phương để quảng bá tại các sự kiện, hội nghị trong và ngoài huyện, giúp các hộ sản xuất tiếp cận, mở rộng thị trường.

Bài và ảnh: THÙY TRANG