Yếu tố quyết định gỡ “thẻ vàng” EC?

TỪ TUÂN THỦ QUY ĐỊNH 

Thời gian qua, bên cạnh các giải pháp đồng bộ từ quản lý tàu cá, tăng cường thực thi pháp luật trên biển, Kiên Giang đặc biệt quan tâm, chú trọng công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, nâng cao nhận thức của ngư dân về chống khai thác IUU, từ đó nhận thức của ngư dân trong khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản ngày càng được nâng lên. Đa số ngư dân hiểu rõ tác hại và hậu quả của việc khai thác IUU, nhất là vi phạm vùng biển nước ngoài.

Ông Nguyễn Hoàng Điểm, chủ tàu khai thác hải sản ngụ xã Vĩnh Hòa Phú (Châu Thành) cho biết: “Các tàu của tôi đánh bắt ở vùng biển Việt Nam. Trước mỗi chuyến ra khơi, tôi đều dặn dò các thuyền viên phải nghiêm túc chấp hành các quy định khai thác thủy sản, tàu ra khơi có đầy đủ giấy tờ, khai báo thủ tục hành chính tại trạm kiểm soát biên phòng; duy trì mở tín hiệu thiết bị giám sát hành trình theo quy định. Qua thông tin trên báo chí, chúng tôi hiểu được việc đánh bắt trái phép ở vùng biển nước ngoài sẽ bị xử lý hình sự, tịch thu tàu, thuyền, hậu quả rất nghiêm trọng”.

Các chủ tàu cá trao đổi, tìm hiểu các quy định về vùng đánh bắt tại cảng cá Tắc Cậu (Châu Thành).

Ngoài tuân thủ các quy định về lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá, đánh bắt đúng vùng biển, công tác ghi chép nhật ký khai thác, khai báo nguồn gốc thủy sản được ngư dân thực hiện nghiêm túc. Theo Ban Quản lý Cảng cá Kiên Giang, sản lượng khai thác được ngư dân ghi chép và cập nhật đầy đủ vào phần mềm truy xuất nguồn gốc thủy sản eCDT, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp thu mua làm thủ tục cấp giấy chứng nhận nguồn gốc thủy sản phục vụ xuất khẩu.

ĐẾN Ý THỨC CHẤP HÀNH

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến, Việt Nam đang bước vào giai đoạn quyết liệt trong hành trình gỡ “thẻ vàng” của EC. Bên cạnh sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, ngành, chính quyền địa phương, ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân là yếu tố then chốt, quyết định kết quả của quá trình này. Chính từ những con tàu, những chuyến vươn khơi, sự thay đổi trong tư duy và hành động của ngư dân mới là mắt xích quan trọng giúp Việt Nam khẳng định trách nhiệm trong khai thác hải sản hợp pháp, bền vững và có truy xuất nguồn gốc.

Hơn 7 năm qua, cùng cả nước, Kiên Giang có nhiều bước tiến mạnh mẽ trong việc thực hiện các khuyến nghị của đoàn thanh tra EC. Tuy nhiên, đến nay, tình trạng ngư dân khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài vẫn còn xảy ra. Nguyên nhân do một bộ phận ngư dân chưa nhận thức đầy đủ về hậu quả của việc khai thác IUU, nhất là hành vi khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài.

Để ngăn chặn tình trạng tàu cá khai thác IUU, từ năm 2023 đến tháng 4-2025, các lực lượng chức năng Trung ương và tỉnh mở nhiều đợt tuần tra, kiểm soát trên biển, qua đó xử lý 1.275 vụ, với 1.961 tàu cá khai thác IUU, tổng số tiền xử phạt hơn 67 tỷ đồng. Ngoài ra, lực lượng chức năng còn phát hiện hơn 580 trường hợp vi phạm liên quan đến thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá, xử phạt trên 42 tỷ đồng. Công an tỉnh đã khởi tố 25 vụ liên quan vi phạm quy định chống khai thác IUU.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Kiên Giang Lê Hữu Toàn cho rằng công tác thực thi pháp luật được Kiên Giang triển khai nghiêm túc, chặt chẽ. Tuy nhiên, nếu ngư dân không nâng cao ý thức, tự giác chấp hành thì mọi cố gắng cũng không mang kết quả bền vững. Vì vậy, việc nâng cao nhận thức, chuyển đổi từ đánh bắt theo thói quen sang khai thác có trách nhiệm là yêu cầu bắt buộc. Từng ngư dân phải hiểu rằng hành vi khai thác IUU sẽ ảnh hưởng đến chính ngư dân và gây tổn hại đến lợi ích quốc gia.

“Các chủ tàu, thuyền trưởng phải chấp hành nghiêm các quy định pháp luật về khai thác thủy sản, tuyệt đối không sang vùng biển nước ngoài khai thác trái phép. Ngư dân hãy cùng chung tay xây dựng một ngành thủy sản có trách nhiệm, bền vững”, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Kiên Giang Lê Hữu Toàn khuyến cáo.

Bài và ảnh: THÙY TRANG