Duy trì tỷ số giới tính khi sinh ở mức cân bằng tự nhiên

Mất cân bằng giới tính khi sinh cao dẫn đến tình trạng thừa nam, thiếu nữ. Nếu tình trạng này không được giải quyết sẽ tác động vào cơ cấu dân số của tỉnh và dẫn đến hệ lụy sâu rộng, lâu dài cho các vấn đề xã hội, con người như tạo ra tệ nạn xã hội về mua bán phụ nữ, mại dâm, lây truyền các bệnh về tình dục, làm cho nhiều nam giới không có cơ hội lập gia đình; cạnh tranh các việc làm mang tính đặc thù cao giữa nam giới, thiếu nhân lực trong các ngành, nghề đòi hỏi đặc thù của nữ giới cùng nhiều vấn đề khác.

Sự gia tăng bất thường và nhanh về tỷ số giới tính khi sinh những năm gần đây là quan tâm hàng đầu của lãnh đạo, các nhà quản lý… Làm thế nào để giảm việc gia tăng tỷ số giới tính khi sinh, đưa tỷ số giới tính về mức cân bằng tự nhiên là nỗi lo của ngành dân số tỉnh.

Buổi truyền thông nhóm nhỏ về công tác dân số trong tình hình mới cho đối tượng tại ấp Vĩnh Chánh, xã Hòa Chánh, huyện U Minh Thượng (Kiên Giang).

Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 25-10-2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới và chiến lược dân số Việt Nam đến năm 2030 đặt mục tiêu đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên (103-107 bé trai/100 bé gái). Để làm được điều đó, nghị quyết chỉ rõ phải tạo chuyển biến rõ nét ở những vùng có tỷ số giới tính khi sinh cao, nâng cao nhận thức, thực hành về bình đẳng giới.

Chiến lược dân số Việt Nam đến năm 2030 yêu cầu phải nâng cao trách nhiệm, đạo đức nghề nghiệp của cán bộ y tế; có chế tài mạnh để xử lý hành vi lạm dụng khoa học, công nghệ siêu âm trong chẩn đoán giới tính thai nhi, can thiệp lựa chọn giới tính trước khi sinh.

Ngày 7-10-2021, UBND tỉnh Kiên Giang ban hành Kế hoạch số 186/KH-UBND về thực hiện chiến lược dân số Việt Nam đến năm 2030 của tỉnh Kiên Giang giai đoạn 2021-2025. Sở Y tế ban hành Kế hoạch số 2714/KH- SYT, ngày 16-8-2021 về thực hiện đề án kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn tỉnh Kiên Giang, với mục tiêu cụ thể đến năm 2025 đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên 103-107 bé sơ sinh trai/100 bé sơ sinh gái. 

Theo Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, ngoài các hoạt động truyền thông tiếp cận nhóm đối tượng có nguy cơ cao thời gian qua, trong bối cảnh xã hội phát triển hiện nay cần có giải pháp thiết thực hơn tại cộng đồng, gia đình cho các nhóm đối tượng, trong đó có phụ nữ từ 15-49 tuổi có chồng như tập trung tuyên truyền việc sinh con theo quy luật tự nhiên với các cặp vợ chồng trẻ mới kết hôn, cặp vợ chồng sinh con đầu lòng là gái, con một bề là gái, lồng ghép việc khuyến khích sinh đủ hai con trước 35 tuổi và lập gia đình trước 30 tuổi.

Tuyên truyền về hậu quả mất cân bằng giới tính khi sinh và phát tờ rơi cho đối tượng tại Trạm Y tế phường Vĩnh Thanh, TP. Rạch Giá (Kiên Giang).

Tăng cường tuyên truyền nội dung thực hiện bình đẳng giới trong gia đình để từng bước chuyển đổi hành vi trong nhận thức, nâng dần quan niệm và thực hành mới, tránh tình trạng phân biệt đối xử trên cơ sở giới, đảm bảo bình đẳng trong thực hiện các quyền giữa con gái và con trai.

Vận động, khuyến khích đàn ông không phân biệt đối xử với phụ nữ và trẻ em gái. Đàn ông nên tự giác chia sẻ công việc với phụ nữ, hỗ trợ vợ và con gái hoàn thành các mục tiêu học tập và phát triển nghề nghiệp.

Phối hợp các ngành liên quan, các cấp tổ chức tuyên truyền nâng cao nhận thức của nam giới về vị thế của nữ giới và trẻ em gái, ghi nhận đóng góp của phụ nữ đối với gia đình và xã hội. Vận động sự quan tâm của lãnh đạo các cấp tăng cường hoạt động bảo trợ xã hội cho người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn tại cộng đồng.

Việc đảm bảo hệ thống bảo trợ xã hội tốt cho người cao tuổi là giải pháp quan trọng làm giảm tâm lý thích con trai, giảm sự phụ thuộc của người cao tuổi vào sự chăm sóc của con trai lúc về già, làm thay đổi quan niệm về việc nhất thiết phải có con trai.

Theo báo cáo tại hội nghị sơ kết công tác y tế 6 tháng đầu năm 2023, tỉnh có 10.819 trẻ mới sinh. Qua đánh giá số liệu, Bộ Y tế xác định Kiên Giang đạt tỷ số giới tính khi sinh 107 bé trai/100 bé gái, đây là tỷ số giới tính khi sinh được quy định nằm trong mức tự nhiên.

Để có được kết quả này là quá trình gần hai năm phấn đấu của trung tâm y tế 15 huyện, thành phố qua việc tăng cường thực hiện các giải pháp trọng tâm tại cộng đồng theo định hướng của lãnh đạo các cấp, cùng sự phối hợp của các ngành liên quan.

Để phấn đấu giảm tỷ số giới tính đạt mức 103 bé trai/100 bé gái sinh ra hàng năm, trung tâm y tế và phòng dân số - truyền thông giáo dục sức khỏe các huyện, thành phố thường xuyên tổ chức tập huấn cập nhật kiến thức liên quan đến thực trạng mất cân bằng giới tính khi sinh cho viên chức dân số trạm y tế và cộng tác viên dân số để lực lượng này phát huy năng lực truyền thông đem thông tin đến mọi đối tượng ở khắp địa bàn trong tỉnh.

Bài và ảnh: THANH DŨNG