Một trận đánh ở U Minh

Thứ Mười Một là nơi đặt sở chỉ huy của Lữ đoàn B Thủy quân lục chiến quân đội Sài Gòn, thuộc lực lượng tinh nhuệ cấp Trung ương, được tăng cường từ Sài Gòn xuống Vùng 4 chiến thuật nhằm thực hiện chiến dịch “Nhổ cỏ U Minh”. Tại thời điểm diễn ra trận đánh, ở căn cứ này có khoảng 700 quân, 8 tàu chiến (có 1 tiểu pháo hạm) và 6 khẩu pháo (có 1 khẩu pháo 155 ly). Đây là nơi có mật độ quân đông, phương tiện chiến tranh tập trung.

Đơn vị chúng tôi (Đại đội cao xạ 12 ly 7, Tiểu đoàn 2311, Quân khu 9) được cấp trên điều động phối thuộc Trung đoàn 1 U Minh tham gia trận đánh này.

Đối với những người chiến sĩ chúng tôi, khát vọng giải phóng quê hương, đất nước như ngọn lửa luôn âm ỉ cháy và bùng lên mãnh liệt khi cơ hội đến. Vì vậy, khi biết mình được trực tiếp tham gia trận đánh, chúng tôi ai cũng náo nức, hăm hở với một tâm trạng lạ thường. Không ai bảo ai, mỗi người đều lo phần việc của mình, tất cả đều sẵn sàng với quyết tâm chiến thắng.

Khoảng 17 giờ, chúng tôi có lệnh xuất phát. Con đường hành quân vượt qua bao làng xóm xơ xác, tiêu điều bởi bom, pháo của địch; những ngôi nhà hoang vắng không chủ dọc bờ kênh gợi lên trong chúng tôi một nỗi đau day dứt. 

Trời sẩm tối, chúng tôi đến ngã tư Rọ Ghe rồi quẹo lên ngọn kênh. Rừng U Minh mịt mù trong đêm tối; sao trời nhấp nháy, ánh sáng yếu ớt hắt xuống không soi rõ đường hành quân; xuồng sau bám theo xuồng trước, cứ thế lần trong lung cạn mà đi. 24 giờ, chúng tôi đã đến ngoại vi căn cứ địch, đơn vị chia nhau đi về vị trí đã định. Tôi là y tá, được phân công đi theo khẩu đội có nhiệm vụ yểm trợ cho pháo DKZ bắn trực xạ vào mục tiêu địch.

Mương cạn, xuồng phải nhích từ từ, vào sâu bên trong chừng 200m, chúng tôi lên bờ đào công sự phòng không. Lúc này, Tiểu đoàn 307 cũng bỏ xuồng lên bộ đi vào trong. Đào xong công sự, chúng tôi chuyển súng đạn lên vác bộ bám theo trinh sát vào tiếp cận mục tiêu. 

Sắp đến vị trí đặt súng thì bất ngờ có hai tiếng nổ lớn phát ra từ bên kia sông, tiếp theo là mấy loạt tiểu liên nổ vang. Pháo sáng của đối phương bắn lên cháy sáng rực, một lúc sau tiếng máy tàu ầm ầm phát ra cùng với tiếng của bọn lính la ó nhốn nháo trong căn cứ.

“Lộ là cái chắc”, tôi nghĩ. Chúng tôi khẩn trương tiếp cận vị trí đặt súng. Đến nơi, chúng tôi đã thấy các anh pháo DKZ đang lắp súng ngay trên nhà sàn bỏ trống của dân và tháo vách là để tránh cháy nhà khi bắn. Khẩu 12 ly 8 của chúng tôi cũng được anh em lắp đặt ngay trên mặt đường, cách khẩu DKZ chừng 10m. Nơi chúng tôi đặt súng chỉ cách mục tiêu khoảng 170m. Dưới ánh pháo sáng, chiếc tiểu pháo hạm trắng toát, to xù, đậu choán một khoảng sông rộng. Đạn lên nòng, tầm ngắm được cố định, tất cả chúng tôi hồi hộp chờ lệnh phát hỏa.

Một lúc sau có thông tin cho hay ta bị lộ, anh em bộ binh đang tìm cách tiếp cận sở chỉ huy đối phương. Trong chiến thuật đánh tập kích, yếu tố bí mật có ý nghĩa cực kỳ quan trọng. Có thể nói nó quyết định cho thành bại của trận đánh, nếu bị lộ thì khả năng thất bại và thương vong nhiều có thể xảy ra nên chúng tôi ai cũng lo lắng... 

Đến khoảng hơn 2 giờ, từ phía sau cứ điểm (nơi đặt sở chỉ huy Trung đoàn 1 U Minh), một phát pháo hiệu màu đỏ vọt lên, lập tức các loại hỏa lực của ta đồng loạt dội vào căn cứ đối phương trên hai bờ sông. Khẩu DKZ bắn ngay một quả trúng chiếc tiểu pháo hạm, anh em reo lên rồi lắp đạn bắn tiếp. Khẩu 12 ly 8 của chúng tôi cũng nhả từng điểm xạ ngắn, những chùm đạn cắm vào tàu đối phương, vọt lên đỏ lừ... Cứ thế cả hai bên (DKZ và 12 ly 8) thi nhau bắn vào các mục tiêu trên sông.

Trong căn cứ của địch, súng tiểu liên AK, thủ pháo, P40, P41 nổ không ngớt, ánh chớp liên tục lóe lên, súng phun lửa phóng ra những chùm lửa sáng xanh phủ lên tàu... Bên kia sông, Trung đoàn 2 đang phát triển đánh trên toàn tuyến, hỏa lực dội vào khu vực pháo binh nổ dữ dội. Từ căn cứ Ngã Bát, pháo của đối phương bắt đầu bắn chi viện, đạn pháo nổ khu vực chỉ huy sở của Trung đoàn, nhưng được vài trái rồi ngưng (sau này mới biết cụm pháo đó bị pháo của Tiểu đoàn  2311 bắn trúng).

Bị hỏa lực của ta áp đảo, chúng chỉ sử dụng 1 khẩu 12 ly 7 và súng phóng lựu M79 dây bắn lại được vài loạt thì bị khẩu DKZ bắn vô hiệu, chỉ còn tiếng súng bộ binh và lựu đạn nổ bên trong căn cứ… Trận đánh diễn ra khoảng 40 phút thì tiếng súng thưa dần, chúng ta làm chủ hoàn toàn trận địa. 

Trời sáng dần, chúng tôi được lệnh rút về căn cứ. Trên đường rút quân, máy bay của địch bay đến, quần đảo bắn những loạt đại liên cực nhanh xuống quanh xuồng chúng tôi, nước văng tung tóe nhưng chúng tôi vẫn không bị phát hiện. 10 giờ, chúng tôi về đến nơi trú quân an toàn. 

Phải nói rằng con đường tiếp cận và rút lui được các trinh sát chọn rất độc đáo ở chỗ đường hành quân của bộ đội là con lung nước len lỏi trong rừng tràm dày đặc, không có tên trên bản đồ khiến đối phương không thể đoán được mặc dù bộ đội rút quân vào ban ngày với hàng trăm con người cùng phương tiện. 

Trong cuốn lịch sử Trung đoàn Bộ binh 1 (Trung đoàn U Minh), Sư đoàn 330 Quân khu 9, Nhà xuất bản Quân đội nhân dân ấn hành năm 2005 tổng kết trận đánh ở U Minh năm 1969 ta đã loại khỏi vòng chiến đấu 680 quân của địch (có 4 cố vấn Mỹ và đại tá Lữ đoàn trưởng), bắt 21 tù binh, bắn chìm và cháy 8 tàu chiến (trong đó có 1 tiểu pháo hạm), phá hủy 6 khẩu pháo, thu nhiều súng và phương tiện thông tin. Ta hy sinh 19 người (trong đó Trung đoàn 1 U Minh hy sinh 11 người, có 1 Chính ủy Trung đoàn và 1 Tham mưu trưởng Tiểu đoàn). 

54 năm đã trôi qua, trận đánh ấy vẫn mãi in đậm trong ký ức của thế hệ những người lính Trung đoàn 1 U Minh chúng tôi trên con đường kháng chiến, như là một mảng màu rực đỏ không bao giờ phai nhạt.

ĐOÀN CÔNG THIỆN

(Cựu chiến binh Trung đoàn 1 U Minh, Quân khu 9)