Quyết liệt gỡ thẻ vàng EC

Kiên Giang có đội tàu với 10.036 chiếc, chiếm hơn 12% số lượng tàu của cả nước. Có khoảng 70.000 người lao động trực tiếp trong ngành thủy sản, nhóm lao động gián tiếp hơn 220.000 người.

Trong cơ cấu ngành nông nghiệp tỉnh cũng như cơ cấu kinh tế của tỉnh, ngành thủy sản đóng vai trò rất quan trọng. Từ năm 2017 đến nay, chính quyền địa phương, các ngành thực hiện nhiều giải pháp, trong đó tập trung tuyên truyền, nâng cao ý thức, nhận thức ngư dân, chung sức với cả nước tháo gỡ thẻ vàng EC. 

Ngành nông nghiệp tỉnh tập trung phối hợp với lực lượng chức năng đóng chân trên địa bàn tổ chức hơn 7.700 lượt phối hợp tuần tra chung, tiếp xúc hơn 49.000 ngư dân, trực tiếp chia sẻ thông tin, tuyên truyền, nhắc nhở ngư dân không vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài. Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, đến nay Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh khởi tố 21 vụ án.

6 tháng đầu năm 2025 đưa ra xét xử 3 vụ, trong đó ngày 26-5 xét xử 2 đối tượng liên quan đến mất kết nối thiết bị giám sát hành trình tàu cá. Ngày 23-6, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh khởi tố 1 đối tượng vận chuyển hải sản trái phép từ vùng biển nước ngoài về Việt Nam. 6 tháng đầu năm, tỉnh ghi nhận 3 vụ, 3 tàu vi phạm vùng biển nước ngoài; giảm hơn so cùng kỳ năm 2024 là 3 vụ, 4 tàu. 

- Phóng viên: Dự kiến tháng 9-2025, tỉnh làm việc với đoàn thanh tra EC, Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp các ban, ngành, địa phương chuẩn bị tiếp đoàn thanh tra EC? 

- Ông Lê Hữu Toàn: Tháng 10-2017, EC đánh thẻ vàng đối với nghề cá của Việt Nam và tháng 10-2025 tròn 8 năm, cả nước nói chung và tỉnh nói riêng chuẩn bị các điều kiện để gỡ thẻ vàng. Qua 4 lần thẩm tra của EC, EC có những khuyến nghị, giúp ngành thủy sản gỡ thẻ vàng. Tỉnh thực hiện cơ bản một số khuyến nghị, nhưng có nhiều khuyến nghị thực hiện chưa dứt điểm.

Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan tham mưu UBND tỉnh ban hành kế hoạch chi tiết cho việc chuẩn bị đón đoàn thanh tra EC. Trong kế hoạch xác định các công việc, nội dung, thời gian, đối tượng, cơ quan thực hiện để triển khai. Sở đưa ra giải pháp cho việc rà soát các nhóm tàu, đội tàu thường xuyên vi phạm vùng biển nước ngoài và có văn bản nhắc nhở tới các địa phương. Qua rà soát của Sở, hiện có 310 tàu thường xuyên vi phạm vùng biển nước ngoài, được đưa vào danh sách phải thực hiện kiểm tra, giám sát thường xuyên. 

Tỉnh thành lập 6 tổ về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), thường xuyên đến các khu vực có nhóm tàu vi phạm, lập biên bản nhắc nhở, tuyên truyền quy định về khai thác hải sản; yêu cầu chủ tàu, ngư dân cam kết với cơ quan chức năng không vi phạm khai thác ở vùng biển nước ngoài.

Tỉnh tập trung thực hiện nghiêm túc việc xử lý vi phạm, dự kiến trong tháng 7 sẽ xử lý xong các vụ việc. Hiện còn 300 vụ việc liên quan đến vi phạm mất kết nối với thiết bị giám sát hành trình chưa xử lý, tỉnh xác định lộ trình giải quyết để báo cáo với đoàn thanh tra EC. 

- Phóng viên: Công tác chống khai thác IUU đang gặp những khó khăn gì và giải pháp tháo gỡ, thưa ông?

- Ông Lê Hữu Toàn: Kiên Giang là một trong những tỉnh gặp nhiều khó khăn trong thực hiện công tác chống khai thác IUU, nhất là việc thực hiện các khuyến nghị của EC. Tỉnh có số lượng tàu lớn so với cả nước; lực lượng lao động đa dạng; nghề cá là nghề truyền thống. Tỉnh còn 4 hạn chế và phải giải quyết xong các hạn chế này:

Công nhân phân loại cá tại cảng cá Tắc Cậu (Châu Thành). Ảnh: TÂY HỒ

Thứ nhất, tỉnh vẫn còn tàu vi phạm vùng biển nước ngoài. Tỉnh có 3 vụ, 3 tàu vi phạm và hiện nay tiếp tục ghi nhận thêm 3 vụ, 3 tàu nữa, cơ quan chức năng đang tích cực điều tra xử lý các vụ việc này. 

Thứ hai, việc kiểm soát đội tàu còn hạn chế. Đến nay, toàn tỉnh có 10.036 tàu đăng ký nhưng vẫn còn 54 tàu chưa đăng ký. Ngành đã làm việc với các chủ hộ, chủ tàu. Tỉnh có văn bản gửi trực tiếp các chủ tàu ở địa phương cam kết đến ngày 25-6 nếu không đăng ký theo đúng quy định thì sẽ xóa đăng ký và các tàu không đăng ký đúng quy định pháp luật sẽ không được xuất bến khai thác. 

Thứ ba, tỉnh xử lý chưa dứt điểm các vụ việc vi phạm, đến nay còn khoảng 300 vụ việc về mất kết nối thiết bị giám sát hành trình và khai thác IUU chưa được xử lý. Thời gian tới, tỉnh có kế hoạch, lộ trình và giải pháp xử lý dứt điểm, nhất là xử lý vi phạm hành chính và hình sự. 

Thứ tư, hiện một số trang thông tin phía các nước bạn thường xuyên đưa thông tin vi phạm mặc dù tỉnh đã xử lý dứt điểm các vụ việc này. Tỉnh đã có báo cáo, đề nghị Ban Chỉ đạo Trung ương có thông tin chính thức trên phương tiện thông tin đại chúng về các vụ việc đã xử lý dứt điểm và đề nghị phía nước bạn không đưa thông tin làm bất lợi cho ngành thủy sản nước ta. 

- Phóng viên: Để thực hiện đạt các nhiệm vụ trọng tâm, cũng như cam kết cùng cả nước xây dựng ngành thủy sản phát triển bền vững thời gian tới?

- Ông Lê Hữu Toàn: Mục tiêu chung là tháng 9-2025 làm việc tốt với đoàn thanh tra EC cùng cả nước chung tay gỡ thẻ vàng. Nếu nước ta tiếp tục bị thẻ vàng thì nghề cá sẽ rất khó khăn, nhất là xuất khẩu. Hiện ngoài thị trường EC, ngành thủy sản tiếp tục gặp khó khăn trước rào cản từ thị trường Hoa Kỳ, do đó tỉnh cần thực hiện tốt việc gỡ thẻ vàng để thủy sản xuất khẩu thuận lợi. Ngoài ra, tỉnh tìm thêm thị trường để nghề cá phát triển bền vững hơn. 

Ban Chỉ đạo chống khai thác IUU tỉnh cam kết với Trung ương về chống khai thác IUU; xây dựng kế hoạch, báo cáo hàng tuần, triển khai các nhiệm vụ, có sự đồng hành của các cấp, ngành thực hiện quyết liệt các giải pháp. Vì vậy, tỉnh cần có sự đồng hành của cộng đồng, nhất là người trực tiếp làm việc trong ngành khai thác thủy sản, chấp hành tốt quy định pháp luật và nghiêm túc thực hiện công tác chống khai thác IUU. 

Ngành nông nghiệp mong ngư dân tuân thủ các quy định đánh bắt hải sản, đảm bảo điều kiện khai thác an toàn, nhất là tháng 6 trở đi bắt đầu vào mùa mưa bão. Ngư dân khai thác đúng vùng, không vi phạm các quy định pháp luật về khai thác hải sản, không sang nước ngoài khác khai thác trái phép, giúp nghề cá của tỉnh nói riêng và Việt Nam nói chung có uy tín với quốc tế.

- Phóng viên: Xin cảm ơn ông!

TÂY HỒ - TÚ QUYÊN thực hiện