Biểu tượng văn hóa trong công trình Khu lưu niệm Ranh Hạt

Di tích lịch sử liên quan tới sự kiện hoặc nhân vật lịch sử có những đóng góp, ảnh hưởng tới sự tiến bộ của lịch sử dân tộc. Đến với khu di tích lịch sử, khách tham quan như được đọc cuốn sử ghi chép về những con người, những sự kiện tiêu biểu, được cảm nhận một cách chân thực về lịch sử, văn hóa từ kiến trúc, vật trang trí, các giá trị biểu trưng mà công trình mang đến. Khu lưu niệm Ranh Hạt - nơi thành lập Chi bộ Đảng Cộng sản Việt Nam đầu tiên của Đảng bộ tỉnh Kiên Giang cũng vậy! 

Năm 2009, Tỉnh ủy Kiên Giang tiến hành khảo sát, lập đề án xây dựng Khu di tích Ranh Hạt - nơi thành lập Chi bộ Đảng Cộng sản Việt Nam đầu tiên của Đảng bộ tỉnh Kiên Giang. Công trình được khởi công xây dựng ngày 3-9-2009. Công trình có tổng diện tích 2.362,7m2 gồm các hạng mục như nhà đặt bia kỷ niệm, nhà trưng bày, sân nghi lễ... 

Nhân dịp kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 - 3/2/2010), Tỉnh ủy Kiên Giang đã khánh thành công trình Khu di tích Ranh Hạt - nơi thành lập Chi bộ Đảng Cộng sản Việt Nam đầu tiên của Đảng bộ tỉnh Kiên Giang. Công trình thể hiện sự tri ân của Tỉnh ủy Kiên Giang nhằm ghi nhận công lao to lớn của những chiến sĩ cộng sản tiền bối đối với phong trào cách mạng ở vùng U Minh Thượng nói riêng và tỉnh Kiên Giang nói chung trong thời kỳ đầu tiến hành cuộc cách mạng dân tộc, dân chủ, nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng. Đây là công trình mang đậm nét dấu ấn lịch sử và văn hóa, có ý nghĩa giáo dục đảng viên, cán bộ và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh cũng như huyện Vĩnh Thuận về lịch sử và đấu tranh kiên cường của Đảng bộ, quân dân ta. Đây cũng là địa chỉ đỏ để giáo dục truyền thống cho nhiều thế hệ mai sau về chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng.

Điểm nhấn của công trình là nhà đặt bia ghi dấu sự kiện thành lập chi bộ có hình ngũ giác 5 cạnh, diện tích xây dựng 48m2, được xây dựng kiên cố với 5 cột trụ tròn, chân đế là các tảng đá vuông, cột và chân đế đều sơn màu đỏ. Trên đầu các trụ cột đều có mắc 5 bóng đèn. Nền lát đá granit. Đá có màu xanh đen. Mái lợp ngói hình vảy cá. Trên trần mái sơn màu trắng, có khắc nổi hình ngôi sao năm cánh màu vàng. Chính giữa nhà đặt bia là tấm bia lưu niệm cao 2,4m, rộng 1,2m, dày 0,3m; được xây bằng gạch ống, mặt ngoài ốp đá granit. Mặt trước tấm bia có ghi: “Nơi đây, cuối năm 1932, Chi bộ Đảng Cộng sản Việt Nam đầu tiên của Đảng bộ tỉnh Kiên Giang được thành lập, do đồng chí Quản Trọng Linh làm bí thư Chi bộ”. Mặt sau tấm bia bản dịch lại nội dung của mặt trước tấm bia sang tiếng Anh. 

Bên trên nội dung của hai mặt tấm bia là cờ Đảng. Chữ khắc và cờ Đảng đều sơn màu vàng. Tất cả được đặt trong khung viền cũng sơn màu vàng. Mặt phải và trái của tấm bia khắc nổi biểu tượng búa liềm và bông sen.

Ý nghĩa của nhà bia được đồng chí Nguyễn Văn Hai (Hai Cầu) -  nguyên Phó Bí thư Tỉnh ủy, nguyên Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh và đồng chí Nguyễn Phước Kỳ (Chín Kỳ) - nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, nguyên Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy, thành viên ban cố vấn trong tổ phục dựng các khu di tích của Tỉnh ủy Kiên Giang cho biết, năm trụ cột tượng trưng cho 5 đảng viên lúc mới thành lập chi bộ, kết nối với nhau tạo nên mối liên kết vững vàng, chắc chắn. 

Màu đỏ sơn trên các trụ cột tượng trưng cho màu máu của đồng bào, của biết bao người đã anh dũng ngã xuống cho độc lập, là màu cờ, màu cách mạng cùng với sao vàng năm cánh (trên trần mái) trở thành biểu tượng thiêng liêng của dân tộc Việt Nam…  

Thoáng nhìn tấm bia lưu niệm đặt giữa nhà bia chỉ thấy màu đen. Nhưng khi đến gần chúng ta sẽ thấy những hạt đá màu vàng, màu đỏ trộn lẫn vào nhau. Đồng chí Nguyễn Văn Hai cho biết, tấm đá nguyên khối này được dựng nơi đây khắc ghi sự kiện Chi bộ Ranh Hạt ra đời năm 1932 và tên người bí thư chi bộ đầu tiên của Đảng bộ Kiên Giang - Quản Trọng Linh. Đồng bào U Minh Thượng, Kiên Giang dù bị kẻ thù tra tấn, đánh đập dã man vẫn không hề khai báo, luôn tìm cách che chở, bảo bọc những người hoạt động cách mạng, ra sức bảo vệ Đảng. Màu của tấm bia này là màu máu của đồng bào pha trộn với màu đất U Minh trong quá trình đấu tranh giành độc lập. Họ đã hy sinh xương máu, tính mạng để góp vào những chiến thắng vang dội của quân và dân Kiên Giang cùng với cả nước làm nên ngày đại thắng mùa xuân lịch sử năm 1975.

Di tích Ranh Hạt được xem là cái nôi đấu tranh cách mạng của Đảng bộ Kiên Giang, nơi ánh sáng của Chủ nghĩa Mác - Lênin bắt đầu soi đường cho quần chúng cách mạng, là tiền đề để xây dựng, phát triển Đảng bộ và phong trào cách mạng tỉnh Kiên Giang đi đến thắng lợi cuối cùng. Di tích ghi dấu những giai đoạn lịch sử mang ý nghĩa thiêng liêng của dân tộc, là một bộ phận không thể tách rời làm nên một căn cứ địa U Minh Thượng với nhiều chiến công vang dội mãi mãi lưu truyền cho các thế hệ hôm nay và mai sau. 

VÕ THÀNH PHÁT